Inspiratie
De persoonlijke presentatie van de politicus m/v
De nieuwe gemeenteraden zijn geïnstalleerd! Bent u ook raadslid? Of Commissielid, onderdeel van steunfractie? Dan is het tijd om te trainen. Gun uzelf een professionele training door zeer ervaren politici uit de praktijk. Wij weten immers dat het gaat om de vrouwen en mannen die in de raden en commissies het woord voeren. Die hun tegenstanders verbaal de baas kunnen, hoe populistisch die soms ook kunnen zijn. De raadsleden en de wethouders: zij zijn de gezichten van uw fractie en uw partij. Hoe zij zich manifesteren bepaalt het succes van uw optreden! Waarom? Omdat het niet alleen de boodschap is die de doorslag geeft, niet alleen de inhoudelijk succesvolle debatten in de politieke arena….. Maar de man of vrouw of vrouw die er letterlijk en figuurlijk vóór staat en voor stáát! Kernvraag bij de burger is altijd: “Komt die m/v voor mijn mening en mijn belangen op?” Daarom is de persoonlijke presentatie of liever nog: de persoonlijke presentie essentieel! Zeven praktische tips voor een sterke persoonlijke presentie.
De taal van een politiek debat beheersen is de eerste stap naar het winnen van dat debat”
Michael J. Sandel, Politiek en Moraal, politiek filosoof
1. Van presentatie naar presentie: deugt m/v?
Presentatievaardigheden zijn belangrijk, onmisbaar zelfs. Ook inhoudelijke voorbereidingen, kennis van uw dossiers, burgers blijven opzoeken en weten wat er daar, op die plek speelt. En dat allemaal ook nog ‘doelgroepgericht’ verwoord. Maar dat is feitelijk nog allemaal buitenkant! Maak de slag naar die binnenkant: uw persoon zelf, uw persoonlijkheid is het wat vertrouwen vestigt bij de kiezer. Laat zien wie u bent, wat u drijft. Ga van het (letterlijke of figuurlijke) podium af en laat u kennen. Zeg wat u vindt en zelf meemaakt in het contact met de burger, in aansluiting op diens verhaal. Iedere burger heeft (zeker bij politici!) de behoefte om zélf een indruk te krijgen: deugt die man of vrouw? Heb ik vertrouwen in wie hij is, dan pas kan ik vertrouwen hebben in wat hij doet!
2. Ambities en geen beloftes
Een veel gemaakte fout die het vertrouwen in de politiek fundamenteel ondergraaft is het doen van grootse en meeslepende beloftes. Die vervolgens in de praktijk zelden worden waargemaakt en dan slechts ten dele. We kunnen het maar niet laten…. Maar waarom zou je dat doen? Mensen zijn niet gek: in paradijselijke beloftes zien zij juist het bewijs dat politici maar wat roepen. Elke verbinding bent u dan kwijt. Vertel ambities en wees daar ook heel eerlijk in: in coalitieland vertegenwoordig je met ambities de mensen die op je bouwen. En u belooft hen dat uw fractie in de raad zich daarvoor hard zal maken. Met ambities durft u steeds weer terug te komen, vier jaar lang, om uit te leggen wat wel en niet is bereikt. Met gebroken beloftes houdt u zich schuil de komende vier jaar…. Wees sowieso voorzichtig met teksten als ‘het eerlijke verhaal’ waarin u feitelijk ‘de waarheid claimt’. Wat u verstaat onder ‘eerlijk’ is immers altijd gemanipuleerd omdat u als politicus altijd een eigen versie van dat verhaal vertelt. Pas op met absolute en normatieve begrippen!
3. Dialoog en geen preek
Het komt politici soms helemaal niet uit om een echte dialoog met de mensen te voeren die het betreft : het levert alleen maar lastige vragen op. En stel je voor dat er een journalist naast je staat… En laten we eerlijk zijn: het is ook knap vervelend om van alles naar uw hoofd te krijgen in weer zo’n vergaderzaaltje….
Dan maar op het podium iets ingewikkelds over de lastige afwegingen roepen, niet met iedereen in gesprek en zo gauw mogelijk wegwezen. En toch: we weten dat het effectiever is om een dialoog te voeren, echt te luisteren. U leert er zelf nog wat van en het verhindert u om in grote woorden en afstandelijk jargon te vervallen. Focus dus op de mens die voor u staat en niet op het pluggen van uw verhaal. Een goed gesprek is niet pas goed als u uw standpunt hebt kunnen droppen. Een goed gevoel bij een gesprek blijft hangen, de inhoud ervan nauwelijks. Wist u dat? Bedenk dat voeren van een respectvol en goed gesprek geen truc is maar primair een mentaliteit van uzelf.
4. Veranderen doe je samen
De samenleving is van ons allemaal, dat vinden wij. En vervolgens lokken wij zelf uit dat burgers zich als ware consumenten gaan gedragen: het eisenpakket op tafel, de klachten ernaast. De burger in de hangmat. We weerspreken niet, we incasseren of proberen ons verhaal er tegenover te zetten. Dat is geen dialoog maar een confrontatie van monologen! Probeer in gesprekken, discussies, uitwisselingen live of via (social) media de burgers te activeren. Vraag hen naar hun eigen rol en acties bij onvrede (‘wat hebt u toen zelf gedaan?’), durf zaken ook bij hen terug te leggen, maak de beperkingen duidelijk van de overheid en leg uit waarom (en waarom dat ook goed is!). Dan neem je iemand serieus, dan maak je burgerschap iets gezamenlijks.
5. De echte praktijk
Voorbeelden uit de praktijk doen het erg goed als illustratie van je verhaal. Maar laat dat dan de échte praktijk zijn waar déze mensen mee te maken hebben. Profiteer van de concrete en alledaagse werkelijkheid in overheidsbestuur: veel mensen hebben daar geen idee van. En wat betekent dat voor u? En als u een anekdote uit de praktijk hebt, laat die dan ook echt en van toepassing zijn hier en nu. Mensen voelen feilloos dat verschil aan en ervaren dat als een bewijs dat deze politicus echt weet waar hij letterlijk staat. En trouwens: niemand vraagt erom dat u met uw partij een perfecte oplossing hebt voor alle praktijkproblemen maar wél dat u eraan werkt.
6. Helden bestaan niet
Niet alle andere fracties en bestuurders doen het altijd volkomen fout en u bent per definitie onafgebroken perfect. Helden versus schurken – zo zit de politiek in ons land niet in elkaar! Dat is de ene kant. De andere kant is dat u helderheid moet geven omwille van de keuze: bij ons krijgt u dit en bij de anderen dat. Die ene kant sluit de andere geenszins uit. Erken fouten die bij u onmiskenbaar gemaakt zijn. Maar laat dan wel actie zien. Die houding, die presentie is prima te combineren met trots op en geloof in uw eigen politieke visie en plannen: natuurlijk gaat u daarvoor, anders bent u geen knip voor uw neus waard. Maar het past dus niet om de politieke tegenstander af te schilderen als de baarlijke duivel zelf. U haalt primair uzelf daarmee onderuit in uw aanzien bij de burgers en daarmee uw positionering!
7. Passie in presentie
Tot slot. Velen politici willen vaak zo graag genuanceerd zijn. Dat siert hen maar daarmee verdwijnt de duidelijkheid en de passie vaak achter de horizon. Een vuistregel: maak eerst uw punt en kom daarna pas met de nuance, de uitleg, de bijkomende aspecten en dergelijke. Dat geldt zowel in een speech als in een persoonlijk gesprek of in het raadsdebat. Eerst scoren en daarna onderbouwen. Als u het omdraait ontneemt u uzelf de mogelijkheid om met passie te betogen en te verdedigen. U helpt elkaar en uzelf om een aantal statements (korte boodschappen, sterke frames) vooraf te formuleren: oneliners, begrijpelijk en met gevoel erin. Passie is een onmisbaar onderdeel van een geloofwaardige persoonlijke presentie: de vrouw of man die oprecht gelooft in de zaak, daarvoor staat en dat ook tot uitdrukking brengt!
